एका लहानशा गावात रोहन नावाचा एक गरीब मुलगा राहत होता. त्याच्या घराची परिस्थिती अत्यंत हलाखीची होती. आई वडील रोजंदारीवर काम करत, आणि रोहन शाळेच्या वेळेनंतर बाजारात छोटी-मोठी कामं करून थोडेफार पैसे मिळवायचा प्रयत्न करत असे. त्याला शिकायची फार आवड होती, पण घरात पुस्तकं खरेदी करायला पैशांची कमतरता होती.
एक दिवस रस्त्यावरून जात असताना त्याला एक जुना एक रुपयाचा नाणं सापडला. काही क्षण त्याने विचार केला – “याने एक समोसा खाऊ का? की काहीतरी वेगळं करू?” त्याने खाण्याचा मोह टाळला आणि त्या पैशातून एक लिंबू विकत घेतलं. लिंबू दोन भाग करून, थोडं मीठ घालून, तो गावात विकला. दुपारी त्याने दोन लिंबू विकले आणि तीन रुपये मिळवले. दुसऱ्या दिवशी त्याने त्या तिघांतून आणखी लिंबं घेतली आणि विक्री सुरू ठेवली.
या छोट्याशा व्यवहारातून त्याने चांगला नफा मिळवायला सुरुवात केली. दररोज थोडं थोडं करून त्याने शंभर रुपये जमवले. या पैशांतून त्याने जुनी पुस्तकं घेतली आणि स्वतःचं शिक्षण पुढे सुरू ठेवलं.
त्याचे डोळे नेहमी मोठं स्वप्न पाहत होते – “मी मोठा होईन, पण फक्त स्वतःसाठी नाही, तर अशा गरीब मुलांसाठी जे शिकायला हवे आहेत.”
पाच वर्षांनी रोहन एका मोठ्या कंपनीत नोकरीला लागला. काही वर्षांतच त्याने स्वतःचा व्यवसाय सुरू केला आणि यशस्वी उद्योजक बनला. त्याचे उत्पन्न वाढतच गेलं. त्याने आपल्या गावात एक मोठं वाचनालय बांधलं – जेथे गरीब मुलांना मोफत पुस्तकं, अभ्यासासाठी जागा आणि इंटरनेट उपलब्ध होतं.
गावातील एक श्रीमंत व्यक्ती, जो नेहमीच पैशाच्या गर्वात वावरायचा, तो एक दिवस रोहनकडे आला. त्याने विचारलं,
“तुझ्याकडे काहीच नव्हतं, तरी तू इतकं मोठं कसं केलंस?”
रोहन हसून म्हणाला,
“हो, माझ्याकडे काही नव्हतं – फक्त एक रुपया होता. पण माझं मन मोठं होतं.”
तो श्रीमंत माणूस गप्प झाला. त्याला कळून चुकलं की केवळ पैसा असून उपयोग नाही, तो समाजासाठी वापरणं महत्त्वाचं आहे.
नैतिक:
मोठं होण्यासाठी मोठ्या पैशांची गरज नसते, तर मोठ्या मनाची आणि दृढ इच्छाशक्तीची गरज असते.
