मोहन नावाचा एक हुशार, स्मार्ट आणि उत्साही मुलगा होता. वयाने चौदा, पण त्याचं जग मोबाईलभोवती फिरायचं. पहाटे उठल्यावर पहिलं काम — इन्स्टाग्राम. अभ्यासाच्या तासातही मेंदूत रील्स आणि गेम्स. रात्री झोपतानासुद्धा शेवटचा मेसेज बघितल्याशिवाय झोप लागत नसे.
एकेकाळी शाळेतील पहिल्या तीन विद्यार्थ्यांमध्ये असणारा मोहन, आता मागे पडू लागला होता. आई-वडिलांचं बोलणं त्याचं मनाला भिडत नव्हतं. मित्र मैत्रिणींपासून दूर जाऊन, तो मोबाईलमध्ये एकटा जगायला लागला होता.
परीक्षेच्या अगदी दोन दिवस आधी, अचानक त्याचा मोबाईल बंद पडला. चार्जरही बिघडलेला. पहिल्यांदा त्याला असं वाटलं, जणू त्याचा श्वास थांबतोय. तो पुस्तक घेऊन बसला, पण अक्षरं धूसर वाटू लागली. अभ्यास काही होत नव्हता. काळजी, चिंता, अस्वस्थता…
तेवढ्यात आई जवळ आली. नुसत्या प्रेमळ नजरेने पाहिलं आणि सांगितलं:
“मोबाईल हा दिवा आहे — पण जर तो आयुष्यभर पेटत राहिला, तर तो दिवा प्रकाश न देता डोळे जाळतो. तंत्रज्ञान हे दीपस्तंभासारखं असावं — मार्ग दाखवणारं, दिशादर्शक; पण जर आपण त्यालाच सतत डोळ्यांत झळकवलं, तर तोच अंधार निर्माण करतो.”
आईच्या त्या शांत पण ठाम शब्दांनी मोहन विचारात पडला. त्याने मोबाईलशिवाय एक दिवस जगायचं ठरवलं. मग एक आठवडा. मग संपूर्ण परीक्षा कालावधी. बाबांनी एक वेळापत्रक बनवलं — अभ्यास, मोबाईल, खेळ, संवाद, विश्रांती.
आता मोबाईल त्याच्या आयुष्यातून गेला नव्हता — पण त्यावरचं नियंत्रण मात्र त्याच्याकडे आलं होतं. तो व्हिडीओ वापरत होता, पण शिकण्यासाठी. तो मेसेज करत होता, पण वेळ ठरवून. आई-वडिलांशी संवाद वाढला आणि अभ्यासही पूर्वीसारखा सुरळीत झाला.
अखेर परीक्षेत तो पुन्हा टॉप 3 मध्ये आला. शाळेत “तंत्रज्ञान आणि आत्मनियंत्रण” या विषयावर भाषण करताना, मोहन म्हणाला:
“मोबाईल हा ज्ञानाचा दीप आहे — तो मार्ग दाखवतो, जीवन उजळवतो. पण तोच दिवा जर डोळ्यांवर धरला, तर तो प्रकाश देत नाही — अंधार करतो. म्हणूनच, तंत्रज्ञान हातात असू दे — मनात नव्हे; त्याचा उपयोग करा, पण गुलामत्व नाही!”
✨ तात्पर्य:
“मोबाईलचा वापर ज्ञानासाठी करा, विसंगतीसाठी नाही; हातात दिवा ठेवा, पण डोळ्यांवर नाही!”
