विजयनगरच्या राज्यात एकदा प्रजेतून मोठी तक्रार आली की बाजारात तांदळाचे भाव दिवसेंदिवस वाढत आहेत. गरीब जनतेला दोन वेळचं जेवण मिळणं कठीण झालं होतं. राजा कृष्णदेवराय स्वतःही यामुळे चिंतेत पडला. त्याने दरबारात मंत्र्यांना विचारलं, “या महागाईचं मूळ कारण काय आहे?” मंत्री आपापल्या कल्पना मांडू लागले – कुणी म्हणाले पाऊस कमी झाला म्हणून पीक घटलं, तर कुणी…
एकदा तेनालीराम तीन मासाची सुट्टी घेऊन बद्रिनाथाच्या यात्रेला गेला. तो जाताच मंत्री सेनापती आणि काही सरदारांचे संगनमत झाले. मंत्रीने सम्राट कृष्णदेवरायना सुचविले की, राज्याच्या सीमेवर नेहमीच शत्रुंच्या आक्रमणाचा धोका असतो. आपण अशी व्यवस्था केली पाहिजे की, ज्यामुळे सीमेच्या आसपास रहाणारी जनता निर्भय होऊन सुखाने जगेल. महाराजांना या गोष्टीत तथ्य वाटले. त्यांनी लगेच आदेश दिला की,…
१९६२ साली हरियाणातील करनाल या छोट्याशा गावात एका मुलीचा जन्म झाला. नाव ठेवलं – कल्पना. लहानपणापासूनच ती आकाशाकडे बघत बसायची. तिला विमानं, तारे आणि चांद्रमा यांचं वेडच होतं. गावातील लोक म्हणायचे – “मुलगी असून एवढी मोठी स्वप्नं?” पण कल्पना हसून उत्तर द्यायची – “एक दिवस मी नक्की आकाशात जाईन.” शिक्षणात ती हुशार होती. करनालमधील शाळा…
सतराव्या शतकाच्या अखेरीस, भारताची पश्चिम किनारपट्टी परकीय सत्तांच्या लालसेचे केंद्र बनली होती. इंग्रज, पोर्तुगीज आणि डच व्यापारी कंपन्या केवळ व्यापारासाठी नव्हे, तर समुद्रावर आणि जमिनीवर आपले वर्चस्व प्रस्थापित करण्यासाठी एकमेकांशी स्पर्धा करत होत्या. समुद्रावर त्यांचीच हुकूमत चालायची. अशा काळात, सह्याद्रीच्या कुशीत जन्मलेला एक मराठा योद्धा समुद्राचा राजा म्हणून उदयास आला, ज्याने युरोपीय सत्तांना सलग चाळीस…
भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्यात अनेक थोर पुरुष आणि स्त्रियांनी आपली आयुष्य वेचली. काहींच्या कथा आपण वारंवार ऐकतो, पण काही असेही होते ज्यांनी जरी शांतपणे काम केलं, तरी त्यांचा प्रभाव क्रांतीपेक्षा कमी नव्हता. डॉ. उषा मेहता ही अशीच एक नाव आहे – एक अशी क्रांतिकारी जीने आवाजाच्या माध्यमातून स्वातंत्र्याला दिशा दिली.डॉ. उषा मेहता यांचा जन्म २५ मार्च १९२०…
राणी येसुबाई या छत्रपती शंभाजी महाराजांच्या पत्नी आणि राजाराम महाराजांच्या आई होत्या. त्या मराठा इतिहासातील एक अत्यंत महत्त्वाची स्त्रीराजकारिणी होत्या. शंभाजी महाराजांच्या मृत्यूनंतर मराठा साम्राज्यावर मोठं संकट आलं होतं. रायगड मुघलांच्या वेढ्यात होता, राजाराम महाराज लहान होते आणि राज्यात अराजकता पसरलेली होती. अशा कठीण परिस्थितीत राणी येसुबाई यांनी जबाबदारी स्वीकारली.त्यांनी आपल्या पुत्राच्या सुरक्षेची काळजी घेतली…
सातारा जिल्ह्यातील भारत छोडो आंदोलनावर आधारित ही कथा १९४२ च्या ऐतिहासिक पार्श्वभूमीवर रचलेली आहे. त्या काळी संपूर्ण भारत ब्रिटिशांच्या बंधनापासून मुक्तीसाठी झुंजत होते. महात्मा गांधींच्या नेतृत्वाखाली सुरु झालेल्या ‘चले जाव’ (भारत छोडो) आंदोलनाने संपूर्ण देशात आग लावली होती. या चळवळीचा परिणाम म्हणून साताऱ्याच्या खेड गावातही क्रांतीची लाट उठली होती. कथेतील रमा, एक १८ वर्षांची युवती ,…
छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या काळात महाराष्ट्रातील समाज वेगळ्या अडचणींना सामोरा जात होता. स्वराज्य स्थापनेसाठी त्यांनी अनेक संकटांना तोंड दिले. त्या काळात कधी कधी आप्त, आप्तस्वजन सुद्धा विरोधक बनले. असाच एक प्रसंग म्हणजे गणूजी शिर्के यांचा विश्वासघात. गणूजी शिर्के हे शिवाजी महाराजांचे समधी होते — कारण त्यांच्या मुलीचा विवाह संभाजीराजेंशी झाला होता. त्यामुळे शिर्के कुटुंब हे महाराजांचे…
पैठण नगरीत एकदा एक खूपच अहंकारी योगी आले – चांगदेव योगी.वर्षानुवर्षे तपश्चर्या करून, वाघावर बसून, नागाला दोरीसारखा वापरून ते अलंदीला आले.कारण काय?त्यांना ऐकून आलं होतं की “काही लहान पोरं फारच तत्वज्ञानाचं ज्ञान पाजळत आहेत!” चांगदेव योगी मनात म्हणाले,“कसले येत असेल ज्ञान… मीच दाखवतो त्यांना सिद्धी म्हणजे काय!” ते थेट वाघावर स्वार होऊन, नाग हातात घेत,…
पांडव वनवासात असताना ते काही काळ एक्झात नगरात (एकचक्रा नगरीत) वास्तव्यास होते. एक दिवस त्यांच्या कुटुंबाने पाहिलं की गावात सर्वत्र भीतीचं वातावरण आहे. याचं कारण विचारल्यावर, त्यांना समजलं की गावात “बकासुर” नावाचा एक राक्षस आहे. बकासुर फारच बलाढ्य होता. तो गावात येऊन अन्न मागायचा, आणि जो अन्न घेऊन जाईल, त्यालाही खाऊन टाकायचा. म्हणून गावकऱ्यांनी ठरवलं…
