खूप पूर्वीची गोष्ट आहे. एका मोठ्या राज्याचा राजा होता – चांगला, शहाणा आणि न्यायप्रिय. पण त्याला एक सवय होती – तो अनेकदा अशा प्रश्नांची कोडी विचारायचा, ज्यांची उत्तरं सहज देता येत नसत. जे योग्य उत्तर देईल, त्याला बक्षीस दिलं जात असे.एकदा त्याने दरबारात एक विचित्र प्रश्न विचारला:“संपूर्ण राज्यात सर्वात मोठं सत्य आणि सर्वात मोठं खोटं – हे एकाच वाक्यात सांगा!”सर्व मंत्री, पंडित, विद्वान लोक विचार करू लागले. पण कुणालाच एकाच वाक्यात असं उत्तर सुचत नव्हतं. अनेकांनी प्रयत्न केला, पण राजा समाधानी नव्हता.
दोन दिवस असेच गेले.तेव्हा एक साधा, गरीब शेतकऱ्याचा मुलगा – रम्या – दरबारात आला. त्याच्या डोळ्यांत आत्मविश्वास होता.
त्याने राजाकडे पाहत म्हटलं,“माझं उत्तर आहे – ‘हे ही दिवस जातील.’”
राजा स्तब्ध झाला. काही क्षणांनी त्याने हसत विचारलं,“समजावून सांग.”
रम्या म्हणाला:“महाराज, ‘हे ही दिवस जातील’ – हे वाक्य सत्य आहे, कारण चांगले असोत किंवा वाईट, प्रत्येक क्षण जातोच.
पण हेच वाक्य खोटं वाटतं जेव्हा एखादा माणूस गर्वाने म्हणतो की, ‘हे दुःख कधीच जाणार नाही’ किंवा ‘माझं वैभव कायमचं आहे.’
म्हणून हे वाक्य – ‘सत्यही आहे आणि खोटंही!’”
सगळा दरबार शांत झाला. नंतर जोरात टाळ्या वाजू लागल्या.
राजा खूश झाला. त्याने रम्याला सोन्याची थाळी, शिक्षणासाठी मदत, आणि राजकुमाराच्या बरोबरीने अभ्यास करण्याची संधी दिली.
गोष्टीतून शिकवण:
शहाणपण म्हणजे शब्दांमागचं खरं अर्थ समजून घेणं. यश, दुःख, संपत्ती, संघर्ष – काहीच कायमचं नसतं. वेळ कधीच थांबत नाही, म्हणून “हे ही दिवस जातील” हे वाक्य आयुष्यातलं एक महान सत्य आहे
